معرفی وسیله کلاچ

یکی از قطعه هایی که در خودرو به کار گرفته شده است قطعه ای به نام «کلاچ» می باشد .

«کلاچ» را گاها «کلاژ» و یا «کلاج» هم تلفظ می کنند این کلمه برگرفته شده از یک کلمه انگلیسی (به معنای اتصال) می باشد .

حال در میان ماها این گونه رواج پیدا کرده است که «کلاچ» به شی ایی گفته  می شود که عمل اتصال و یا قطع نمودن را صورت دهد.

وسیله «کلاچ» که در خودرو مستقر گردیده است وسیله ای می باشد که به کمک آن راننده قادر می باشد که در هر وقتی که اراده کرد اتصال میان چرخ دنده را با موتور جدا کند .

بدین معنی که موتور روشن باشد بدون اینکه چرخ دنده‌ها در جعبه‌دنده بچرخند و خودرو حرکت نماید.

کاربرد «کلاچ» در مواقع تعویض دنده یا متوقف کردن خودرو است آن هم برای اینکه موتور خاموش نشود.

دستگاه کلاچ به وسیله پدال کلاچ که زیر پای چپ راننده قرار گرفته بکار می‌افتد. برای بکار انداختن کلاچ، راننده می‌بایست با پای چپ پدال کلاچ را تا انتها فشار بدهد.

به هنگام شروع حرکت، پس از آنکه جعبه دنده در دندهٔ یک گذارده شد، می‌بایست پای چپ راننده به آرامی از روی پدال کلاچ برداشته شود تا از جستن خودرو به سمت جلو جلوگیری بعمل آید.

به حالتی که کلاچ گرفته می‌شود حالت خلاصی و به حالتی که کلاچ رها می‌شود حالت درگیر شدن کلاچ گفته می‌شود.

در ایران مکانیک‌های اتومبیل و راننده‌ها اشتباهاً و بصورت عامیانه به دیسک کلاچ صفحه کلاچ می‌گویند و قطعه‌ای که کاور کلاچ نام دارد را دیسک می‌نامند.

مفهوم کلی:

کلاچ در واقع وسیله‌ای برای قطع یا وصل کردن است که در سیستم‌های انتقال نیرو بکار می‌رود. به طور کلی این سیستمها جهت استفاده از توان و نیروی تولید شده در موتور به شکلی دیگر و یا در محلی دیگر مورد نیاز می‌باشند. حال برای آنکه بتوان بر روی این انتقال نیرو کنترلی را اعمال کرد، ساده‌ترین راه استفاده از کلاچ است تا هر زمان که نیاز به توقف و یا برقراری دوباره انتقال نیرو باشد، این عمل انجام پذیرد. بارزترین کاربرد کلاچ که بهترین مثال آن نیز هست، استفاده از کلاچ در اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه مشابه است.

آنچه بیان شد، ساختار ساده و اساس کار یک کلاچ صفحه‌ای است که در بیشتر خودروها بکار گرفته می‌شود. این نوع کلاچ یک اتصال اصطکاکی میان موتور اتومبیل به عنوان منبع تولید توان و جعبه دنده اتومبیل برقرار می‌کند. در حالی که کلاچ اتومبیل درگیر است توان از موتور به جعبه دنده و از آنجا به چرخها انتقال می‌یابد.

لیکن گاهی لازم می‌شود که دنده مورد استفاده در جعبه دنده خودرو بر حسب شرایط جاده و سرعت حرکت تغییر یابد. برای آنکه بتوان این تغییر را به راحتی انجام داد، ابتدا لازم است که توان موتور از چرخ دنده‌های موجود در جعبه دنده جدا شود.

برای قطع کردن این ارتباط توانی میان جعبه دنده و موتور از کلاچ استفاده می‌شود. این کار برای راننده اتومبیل می‌تواند به راحتی فشار دادن یک پدال به کمک پای چپ خویش باشد. لیکن فشار دادن این پدال پایی باعث فاصله گرفتن محور جعبه دنده از صفحهٔ در حال چرخش موتور (فلایویل) خواهد شد. همانطوری که پیشتر توضیح داده شد، بوجود آمدن فاصله، معادل است با قطع ارتباط و انتقال توان میان موتور و جعبه دنده.

در این حالت راننده برای مدت کوتاهی پدال کلاچ را فشرده نگه می‌دارد و در حالی که جعبه دنده تحت تأثیر هیچ نیروی خاصی قرار ندارد یا به اصطلاح خلاص است، دنده مناسب را انتخاب کرده و جعبه دنده را در دنده مطلوب قرار می‌دهد و سپس پدال کلاچ را رها می‌کند. در این لحظه انتقال توان از موتور به جعبه دنده دوباره از سر گرفته خواهد شد.

منبع : کلاچ خودرو